Amerikalıların Harput’taki Misyonerlik Faaliyetleri

Araştırmamız, dört ana başlıkla ele alınmıştır. Giriş kısmında yabancı devletlerin Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri ve Osmanlı Devleti'nin zayıflaması üzerine misyonerlerin çalışmalarına zemin hazırlayan bazı olayların ortaya çıkışı, gelişmesi ile misyon ve misyoner kelimelerinin menşei, anlamı ve tarih içerisindeki gelişimi verilmeye çalışılmıştır.

Birinci bölümde, Türk–ABD münasebetlerinin başlaması ve Amerikalı misyonerlerin Türkiye'ye gelerek teşkilatlanması üzerinde durulmuştur.

İkinci bölümde ise, Amerikalı misyonerlerin Türkiye'nin iç kısımlarına doğru yönelmeleri ve Harput misyonunun kurulmasıyla bu merkezden yürütülen faaliyetler, kurdukları eğitim, sağlık vb. kuruluşların tesis ve faaliyetleri incelenmeye çalışılmıştır.

Üçüncü bölümde ise, Amerikalı misyonerlerin faaliyetlerinin etkisiyle meydana gelen tepki ve buna karşı alınan tedbirlerle temas edilmiştir. Bu bölümde diğer hristiyan devletler ve onların desteklediği misyonerler ile gayrimüslim Osmanlı tebaanın tepkileri ve aldıkları tedbirler, ayrıca devletin asli unsuru olan müslümanlarla yönetimin Amerikalı misyonerlere bakışları ve faaliyetleri sonucu ortaya çıktığına inanılan karışıklıkları engellemek için alınan tedbirlere yer verilmiştir.

Araştırmamızın dördüncü bölümünde, Harput Amerikan misyonunun kapanmasına sebep olan bazı olaylar üzerinde durulmuştur. Birinci Dünya Savaşı sırasında, Amerikalı misyonerlerin durumlarını değerlendirerek, Harput misyonunda pek bir faaliyet yürütülememiş olmasına rağmen, konu milli Mücadele dönemindeki durumlarıyla misyonun kapanışına kadar getirilerek sonuca bağlanmaya çalışılmıştır.