Cumhuriyetin İlk Türkçe Hutbesi

Cumhuriyet öncesi ilk Türkçe hutbe, TBMM’nin Abdülmecid Efendiyi halife seçen kararının ilgiliye tebliği esnasında, 22 Kasım 1922 günü İstanbul Fatih Camiinde Kırşehir Milletvekili Müfit Kurutluoğlu tarafından okunmuş. Müfit Efendi, bu Hutbesinde Arapça Allah’a ve Peygamber’e dua ve övgü bölümleri dışında hutbenin tümünü Türkçe okumuş.

Daha sonra Meclis kararıyla, Diyanet İşleri Başkanlığı Türkçe Hutbe için görevlendirilir. 1926 yılı sonlarında beş uzmandan oluşan bir komisyonca hazırlanan 58 hutbe örneği Diyanet İşleri Başkanlığına sunulur.

Bu hutbelerden 51 adetini uygun bulan zamanın Diyanet İşleri Başkanı M. Rıfat Börekçi, bir yazı ekinde hutbeleri hatiplere gönderir. Ayrıca yazıda dua-övgü ile bundan sonra gelen Kur’an ve Hadis metinlerinin Arapça ve Türkçe, öğüt kısmının ise sadece Türkçe okunmasını istemiştir. Bu talimat, 1927 yılında yürürlüğe konulur.

Ayrıca 1927 yılında Diyanet İşleri Başkanlığınca içerisinde 51 adet Türkçe hutbe bulunan bir kitap bastırılır. Şu anda elinizde bulunan bu kitapta M. Rıfat Börekçi, hutbenin nasıl okunacağını, pek uzun tutulmaması gerektiğini ve hutbenin bir ibadet olduğunu anlattıktan sonra dil konusuna değinmiştir. Bu konuda Allah’a hamd (Allah’a karşı şükran duygusunu bildirme) ve Peygamber’e Salat-ü Selam’ı içeren kısmının Arapça olmakla beraber, öğüt kısmının Türkçe olması gerekliliğini belirtmiştir.