Bozkırın Beyleri

Eser; üç Cengizli Ulus olarak adlandırılan İlhanlı, Altın Orda ve Çağataylılarda isyan eden, bağımsız yönetim kurmak isteyen ya da yönetimi doğrudan ele geçirmeye çalışan bazı üst düzey Moğol komutanlarını konu etmektedir. Bunlar Çağtaylılarda Emîr Kazagan; İlhanlılarda Curmagun Noyan, Baycu Noyan, Togaçar, Baltu, Sülemiş, Emîr Çoban ve Demirtaş Noyan; Altın Orda’da Emîr Nogay, Mamay Mirza ve Edigey Mirza’dır.

Bu komutanlar bağlı bulundukları devletin sayılı birkaç komutanı olmasının yanında aynı zamanda kabile reisi olarak da karşımıza çıkmaktadırlar. Kendilerine bağlı halk kitleleri olması, devlete yüksek miktarda asker vermelerini sağlamıştır. Bununla birlikte bürokrasiye de kendi adamlarını atayarak devletin başında bulunan hanları baskı altına almış ve devletin fiili yöneticileri konumuna gelmişlerdir.

Yalnız Curmagun Noyan ve Baycu Noyan yukarıda sayılan özelliklerin dışında özel bir yerdedirler. Doğrudan doğruya merkezden yüksek yetkilerle geniş bir bölgeye (İran, Azerbaycan, Kafkasya ve Anadolu) atanmışlardır. Onlar bağımsız bir yönetim kurma ya da isyan etme düşüncesinde olmamalarına rağmen geniş yetkileri sebebiyle bu tarzda bir yönetim kurmuşlardır.