Dinlerde Mabed ve İbadet

İbadet bütün dinlerin en temel bir fenomenidir. Bu fenomenin uygulama alanı da hiç şüphesiz mabeddir. Mabedler, dinlerin daha çok sosyal bir olgu olmasının ve bu olgunun toplumda, insan coğrafyasında nasıl bir kimlik ve silüet haline geldiğinin göstergeleridir. Dolayısıyla mabed kavramı; dinler, kültürler, tarihi dönemler, mimari anlayışlar ve tabiî şartlara göre değişiklik gösterse de, fenomen olarak evrensel bir nitelik taşımaktadır. Mabedin fonksiyona dayanan mimari ve sanata dayanan estetik yönleri vardır. Bu çalışmada mabed, sanat tarihini ilgilendiren ve ayrı bir çalışma konusu olan estetik açıdan değil, fonksiyonları bakımından inceleme konusu yapılmıştır. Bu bağlamda vurgulanması gereken en temel fonksiyon ibadettir. Bütün dinlerde mabedin ibadetle ve ibadet objesi olan kutsal varlık veya Allah’la yakın ilişkisi vardır. Mabedler, bir bakıma insan-Allah ilişkisinin sosyolojik boyutta tezahür ettiği kutsal mekanlardır.