Zengi ve Eyyubi Dımaşk’ında Ulema ve Medrese (1154-1260)

Medreseler, İslam eğitim tarihinin en önemli konularından birisini teşkil etmektedir. Her ne kadar öncesinde mevcudiyeti biliniyor ve medrese denildiğinde akla Büyük Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından pek çok şehirde kurulan Nizamiye medreseleri geliyor olsa da medrese modeli 6. (12.) asrın ortalarından 7. (13.) asrın ortalarına kadar hüküm süren Zengiler ve Eyyubiler tarafından da benimsenmiş ve bu dönemde Biladüşşam ve Mısır’da çok sayıda medrese kurulmuştur. Bu dönemde medreselerin sayısında yaşanan artıştan etkilenen şehirlerin başında ise Dımaşk gelmektedir.

Ulemanın Dımaşk’a gelmesine büyük önem veren Zengî ve Eyyubi melikleri onlar için başta medreselerdekiler olmak üzere çok sayıda mansıb ihdas etmiş, Dımaşk medreseleşmeyle birlikte İslam dünyasının en önemli ilim merkezlerinden birisine dönüşerek çok sayıda alime ev sahipliği yapmıştır. Çalışmada, Zengi ve Eyyubi Dımaşk’ında kurulan medreseler merkeze alınarak, medreselerin ulema ve siyasi güç sahipleriyle ilişkisi incelenmiş, medreselerin özellikle ilmi ve siyasi alanla irtibatı bağlamında ifade ettiği değişimin ortaya konulmasına çalışılmıştır.