İskeçeli Rif'at'in Ayine-i Zafer'i

Manzum bir tarih örneği olan Âyine-i Zafer, XIX. asır şairlerinden İskeçeli Mîr-i Alemzâde Rif’at tarafından kaleme alınmıştır. Şairliğinin yanı sıra çeşitli kademelerde görev yapmış bir devlet adamı olan Rif’at, 1247/1831-32’de tamamladığı eserini, devrin padişahı II. Mahmut’a takdim etmiş ve padişahın takdirini kazanmıştır.

Rif’at eserinde, I. Ahmet, IV. Murat, I. Abdülhamit ve II. Mahmut döneminden seçtiği vakaları karşılaştırmalı olarak nazmetmiştir. Özellikle II. Mahmut devri olaylarına ağırlık veren şair, bu dönemi anlatan her bir manzum hikâyeden önce ya Osmanlı tarihinde gerçekleşmiş bir vakayı yahut İslâm ve İran tarihinden seçtiği hikâyeleri eserine dâhil etmiştir. Böylece eserine tarihî bir vesika özelliği kazandırmıştır.

Ayrıca eser, şairin kendi hayatı ve Enderunlu Fazıl hakkında verdiği anekdotlar ile edebiyat tarihine de kaynaklık etmektedir. Elinizdeki çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, İskeçeli Mîr-i Alemzâde Rif’at’in hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiş; ikinci bölümde, eserdeki tarihî olaylara temas edilerek ilgili vakaların geçtiği hikâyeler özetlenmeye çalışılmış; üçüncü bölümde metnin şekil özellikleri üzerinde durulmuş ve dördüncü bölümde ise eserin tenkitli metnine yer verilmiştir.