Kafkasya Mücahidi Şeyh Şamil'in Gazavatı

Elinizdeki bu eserin müellifi Muhammed Tahir el-Karahi imam Şamil'in yakın arkadaşı ve onun muradı üzerine gazavatı kaleme alan kişi olarak bilinir. Bazı araştırma eserlerinde ise Karahi'nin eseri, Şamil'in resmi kroniği olarak kabul edilir.

Arapça olarak kaleme alınan bu eseri, Şamil'in Mekke'de ikamet eden oğlu, şair Mehmed Akif'e vermiş; o da tetkik etmesi için istanbul'da Tahirü'l-Mevlevi'ye teslim etmiştir. Onun marifetiyle Türkçe'ye tercüme edilen eser, hicri 1333 (miladi 1915) tarihinde Osmanlıca olarak basılmıştır. Daha sonra gerek Rusya'da, gerekse Kafkaslar üzerine çalışma yapan batılı araştırmacılar nezdinde itibar gören bu eserin, sadeleştirme olarak Türkiye'de de birkaç baskısı yapılmıştır.

Kafkaslar'daki Rus kolonizasyonuna karşı Şeyh Mansur'un 1785'te başlattığı ve genel olarak müridizm Igazavatl olarak adlandırılan direniş hareketinin, sonraki tarihlerdeki üç imamı Gazi Muhammed, Hamza ve Şâmil dönemlerinin hadiselerini, müslümanların bakış açısından tafsilatlı olarak anlatan bu eser, alanında yegane kaynaktır.