Cezbe, adı üstünde, çekme, cezbetme, celbetme anlamına geliyor. Meczub da, çekilen, cezb edilen, demek oluyor. Yüce Allah, bazı kullarını, rahmaniyeti harmanlarında evirip çevirerek, savurup kavurarak kendisine öyle bir çeker ki… Bu çekme ve çekilme anında o kulda öyle garib şeyleri hiç bir terazi tartamaz, zira meczubat mükellefiyet (sorumluluk ve yükümlülük) bulunmaz. Onlar Allah’ın hizmete özel kullarıdır. Bazı meczublardaki esip savurma hali, onlardan iradenin alınmış olmasından kaynaklanır. Bu hizmete özel insanların işine gücüne akıl yatıramazsınız. Eğer bu tür şeyleri akılla halletmeye kalkarsanız, aklınız yanar ve sermayeden de olursunuz. Akıl işi değil bunlar, aşk işi, irfan işi, kemâl işi, Miracda Hazreti Cibril Sidre-i Müntehadan öte nasıl geçemediyse, akıl da öyledir. Onun gidebileceği belli bir sınır vardır. Ondan ötesine geçemez. Geçerse yanar. Akıl her voltajı kaldıramaz.
Ya Selâm!..
Kitapta adı ve konusu geçen meczublar;
Tevfik Ceyhan Dede, Konyalı Deli Abdullah Efendi, Maraşlı Hacı Emi, Bursalı Terzi Mehmed Efendi, Uzunköprülü Kâmil Dede, Edremit’te Bir Meczub , Cağaloğlu’nda Aydın, Malatyalı Hacı Ali Efendi, Kemâliyeli Seyyid-i Kübra, Havro, Yalvaçlı Deli Vasfi, Kastamonu’da Hacı Eşref, Nenesi Dede Sultan, Bağdatlı Sâdun, Kûfeli Kara Meymune, Cüheyneli Ebu Nasr, Behlûl Dânâ, Horoz Dede, Sefer Dede, Sümüklü Dede, Saçlı Mehmed Efendi, Nalıncı Memi Dede, Nalıncı Salih Dede, Divâne Ahmed Dede, Yetmiş Kuruş Dede, Çöp Atlamaz Baba, Pazar Ola Mehmed Ağa, Ayarcı Mustafa Efendi, Laleli Baba, Kelbi Hasan Baba, Adam Ol Mehmed Efendi, Ayaşlı Nuh Efendi, Divane Şüca, Doğancı Mustafa Baba, Kalıcı Delisi Seyyid Mehmed Efendi, Elfi Kadın, Kadı Delisi, Dalkavuk Osman Efendi, Taslak Efendi, Kadı Süleyman Efendi, Bayraktar Dede, Yâ İmam Dede, Hızır Aşak, Ahmed Çelebi, Osman Çelebi, Meczublar Kutbu Unkapani Saçlı Mehmed Çelebi, İsmail Efendi.
