Türk Dış Politikası'nın ve Kıbrıs'ın Zorlu Dönemi

Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun Türk dış politikasına ve uluslararası ilişkilere en büyük katkısı, çok yönlü dış politika anlayışı ile Soğuk Savaş bloğunun tarafları ABD ve Sovyetler Birliği arasında yumuşama (detant) dönemini başlatacak adımları atmış olmasıdır. Özellikle 1955-1960 yılları arasında Kıbrıs meselesinin milli bir dava olarak benimsenmesinde Zorlu’nun kişisel çabası ve katkısı övgüye değerdir. Zorlu, 1958-1959 yılları arasında dışişleri mesaisinin büyük bölümünü Kıbrıs meselesinin barışçıl yollarla çözülmesi için sarf etmiş, şahsi diplomatik kabiliyeti ve devlet adamlığı sayesinde Yunanlıların ve Rumların enosis faaliyetlerine karşı büyük direnç göstermiştir.

Demokrat Parti’nin on yıllık iktidarı, Türk siyasal hayatının bugünü ve yarınlarının iyi tahlil edilebilmesi bakımından önemli bir politik laboratuvar olma özelliğine sahiptir. 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin ardından idam edilen demokrasi şehitlerimizden Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun dış politika anlayışı ve Kıbrıs sorununa olan yaklaşımı, bugün halen çözümsüzlüğünü koruyan ve kronikleşen Kıbrıs meselesinin diplomatik yollarla çözüme kavuşmasında siyasi karar alıcılara ilham kaynağı olacak niteliktedir.

Bu çalışma, Demokrat Parti’nin dış politikasını, özellikle 1955-1960 yılları arasında Fatin Rüştü Zorlu’nun dışişleri bakanı olmasından itibaren incelerken, Kıbrıs adasının Zorlu’nun kişisel gayreti ve diplomatik becerisi sayesinde hangi aşamalardan geçerek Türkiye’nin milli davası haline geldiğini belgeler ışığında, döneme tanıklık edenlerin görüşlerine de yer vererek tüm yönleriyle ele alıyor.