Osmanlılar ve Avrupa - Seyahat, Karşılama ve Etkileşim

Başka kültürlerle herhangi bir şekilde karşılaşmadan, tanışmadan, alışveriş yapmadan ya da yüzleşmeden, yaşamını sürdüren bir kültür ve medeniyete rastlamak mümkün değildir dersek, abartmış olmayız. Her kültürün başka bir kültürle karşılaşma, değiş-tokuş yapma veya yüzleşme anlar, deyimleri bir şekilde teşekkül etmiştir ya da üretilmiştir. Sözgelimi asırlarca varlığın muhafaza eden İpekyolu, Doğu-Batı arasında çok erken dönemlerden itibaren hem emtia alışverişi hem de kültürel irtibatın derinlik kazanmasını sağlayan bir iletişim ve etkilişim ağı oluşturmuştur. Benzer şekilde, tarihte İslam dünyası ile Avrupa arasında da bu anlamda bir iletişim etkileşim ağının varlığı dikkat çekmektedir. Bu etkileşim ağının genellikle iki güzergah üzerinde gerçekleştiği söylenebilir. Birincisi 8. yüzyılda İberik yarımadası ile hemen sonrasında Sicilya, ikincisi ise 19. yüzyıldan itibaren Balkanlar’dır.

Farklı kültür ve uzmanlık alanlarından gelen yazarların katkılarıyla kurulan bu kitap, özellikle ikinci karşılaşmayı, Osmanlılar ile Avrupa arasında yaşanan ilişkileri çeşitli yönleriyle ele almaktadır. Bu çerçevede, yüzleşme ve savaşlardan daha çok bu iki dünyanın birbirini keşfetmeye, tanımaya çalıştıkları; birbiriyle alışverişte bulundukları alanlar ve birbirini tasavvur biçimleri ve kaynakları disiplinlerarası bir anlayışla incelemektedir. Buna göre elinizdeki çalışma, Osmanlı öncesi dönemden başlayıp "eski düzen"den "yeni düzen"e geçiş araşyışlarının yaşandığı, bir başka ifadeyle erken modern dönemin sonuna denk düştüğü 3. Selim devrinin (1789-1807) ortalarına kadar gelmektedir.