Günümüzde otizm spektrum bozukluğunun (OSB) yaygınlığı gittikçe artmakta ve çocuklar erken tanılama sitemlerinin de gelişmesinin bir sonucu olarak gelişimin erken dönemlerinden itibaren eğitim alabilmektedirler. OSB olan çocukların erken dönemlerden itibaren gereksinimlerine uygun nitelikli bir eğitim alması hem bozukluğun belirtilerinin azalması hem de çocukların ilerideki gelişimini olumlu yönde etkilemesi nedeniyle önemlidir. Bununla birlikte ülkemizde ne yazık ki OSB olan çocuklara yönelik çok fazla program ya da eğitim modeli bulunmamaktadır. Uzun yıllardır özel gereksinimli küçük çocuklarla çalışırken kullanılabileceğimiz kanıt temelli uygulamaları temel alan ve kapsamlı programlara ihtiyaç duymaktaydık. Özellikle ülkemizde OSB olan küçük çocukların bütünleştirme ortamlarının birer üyesi olarak yeterince desteklenememesi ve çocukların genellikle ayrıştırılmış ortamlarda bireysel eğitimle ve gelişimlerine uygun olmayan programlarla desteklenmeye çalışılması gibi sorunlar bizleri etkili ve kapsamlı bir program arayışına itti. Tam da bu gereksinimden yola çıkarak 2017 yılında yayınlanan The DATA Model for Teaching Preschoolers with Autism (Otizmi Olan Okul Öncesi Çocuklar İçin DATA Modeli) adlı kitabın çevirisini yapmaya karar verdik.
Alanyazını yakından takip edenler, yaklaşık 20 yıldır Washington Üniversitesinde bir grup araştırmacının DATA Modeli üzerinde çalıştığını hatırlayacaktır. Modeli geliştiren araştırmacılar, OSB olan çocuklar için ayrıştırılmış ortamlarda sunulan haftada 40 saat bağlam dışı öğretimin, çocukların eğitim gereksinimlerini karşılamak için uygun bir yol olmadığı ve çocukların devam ettikleri bütünleştirme ortamlarında sağlanan okul öncesi programlarının da OSB olan çocukların kendilerine özgü gereksinimlerini karşılamadığı düşüncesiyle işe koyulmuşlardır.
DATA modelinin amacı, OSB olan küçük çocuklar için, bireysel gereksinimlerini karşılamak amacıyla farklı teorik yaklaşımları harmanlayan, kanıt temelli uygulamaları temel alan, gelişimsel olarak uygun bir okul temelli program geliştirmek, uygulamak, değerlendirmek ve yaygınlaştırmaktır.
Çevirisini tamamlayarak alana kazandırdığımız Otizmi Olan Okul Öncesi Çocuklar İçin DATA Modeli kitabının, sınıfında OSB olan çocuk bulunan okul öncesi öğretmenlerine ve bu çocuklara özel eğitim desteği veren tüm öğretmenlere/eğitimcilere/uygulamacılara ve ailelere katkı sağlayacağına ve rehberlik edeceğine inanıyoruz. DATA Modelinin, OSB olan çocukların öğrenmesi ve gelişmesine ve bu çocuklarla çalışan profesyonellerin sorunlarına çözüm üretilmesine katkı sunması ümidiyle…
