Tocqueville ve Özgürlük

Cengiz C¸agˆla, Tocqueville ve O¨zgu¨rlu¨k’te, 19. yu¨zyılın o¨nde gelen du¨s¸u¨n insanlarından Alexis de Tocqueville’in demokrasi ile o¨zgu¨rlu¨kler arasındaki gergin ve c¸elis¸kili ilis¸kiyle ilgili ufuk ac¸ıcı analizini ele alıyor. Demokrasinin o¨zgu¨rlu¨gˆu¨ hayata gec¸irecek olanaklar ortaya c¸ıkardıgˆı gibi, onu kısıtlayacak, hatta bogˆacak bir zemin de yarattıgˆına dikkat c¸eken Tocqueville’in hayatını o¨zetleyip, tespit ve c¸o¨zu¨mlerini aktardıktan sonra, bunların c¸agˆımız siyaset du¨s¸u¨nu¨ndeki yankılarını, besledikleri tartıs¸maları irdeliyor.

Tocqueville’e go¨re demokrasi esas enerjisini “kos¸ulların es¸itligˆi” arayıs¸ından alır. O¨zgu¨rlu¨k ise bir ideal, siyasal alana ilaveten gelenek ve ahla^k alanında da bulunması gereken bir erdemdir. Onun bu yaklas¸ımı, o¨zgu¨rlu¨k perspektifinden hareket ederek c¸agˆdas¸ demokrasiye demokrasi ilkelerinin ic¸inden yapılmıs¸ en o¨nemli eles¸tirilerden birini dile getirme imka^nı verir. Bu nedenle, gu¨nu¨mu¨zde demokrasilerin o¨zgu¨rlu¨kler alanında sergiledikleri yalpalamalara Tocqueville’in keskin tespitleri ıs¸ık tutmaya devam ediyor.

“Kendi ku¨c¸u¨k du¨nyasına kapanan, kis¸isel c¸ıkarlarından bas¸ka bir s¸eyi du¨s¸u¨nmeyen bireylerden olus¸an toplum, c¸ogˆunluk tiranlıgˆına ve yumus¸ak despotizme kapı aralamaktadır. Tocqueville, moderniteyi radikal olarak sorunsallas¸tıran eles¸tirel du¨s¸u¨nu¨rlerden biridir Modernite ile o¨zgu¨rlu¨k hem c¸elis¸mekte hem de uyus¸abilmektedir. Dolayısıyla, o¨zgu¨r geleneklerin var oldukları yerlerde korunması, olmadıkları yerlerde de yaratılması ic¸in c¸aba go¨sterilmesi o¨nem kazanmaktadır kazanmaktadır.”