Türkiye Tarımı: Gelişmeler ve Beklentiler

Türkiye tarımının bir yüzü son derece modern teknolojiye dayanan ve dünya ile rekabet edebilen bir yapıdayken, diğer yüzü pazara entegrasyonu zayıf ve sadece geçimlik düzeyde tarımla ilgilenen bir yapıdadır. Tarımın geleceği; iç ve dış dinamikler, beklenti ve öngörülerle ilgili alınacak tedbirler ve çıkarılacak yasalar, altyapı eksikliklerinin tamamlanması, yabancı sermaye yatırımları ve teknolojik gelişmeler ile yakından ilişkilidir. Geleceği şekillendirecek en önemli iç dinamikler arasında; ulusal programlar ve kalkınma planları, tarım yasaları, tarım politikaları oluşturulması ile ilgili süreçler ve kullanılacak politika araçlarındaki tercihler, dış ticaret önlemleri, AR-GE faaliyetleri, organizasyonel yapı, tarımsal KİT’lerin geleceği ile ilgili verilecek kararlar ve kamu maliyesi sayılabilir. Türkiye için önemli olan diğer dış etken ise Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’dür. AB Ortak Tarım Politikası (OTP) ve DTÖ Tarım Anlaşması aynı yönlü etkiler ortaya koymaktadır.

Çalışmada; Türkiye tarımının mevcut yapısı, yapı ile ilgili bazı az tartışılan istatistikler, iç ve dış dinamikler olarak tarımı etkileyen faktörler, istikrar politikaları ile tarım ilişkisi, 2000 yılı öncesi ve sonrası tarımda uygulanan program ve politikalar, ayrıntılarıyla ARİP ve bu kapsamda doğrudan gelir desteği, tarımda uygulanan proje temelli programlar ve sonuçları, geniş bir literatür çalışmasına dayalı olarak küresel gelişmeler ve Türkiye gıda sektörü ile beklentiler ve gelecek tahminlerine yer verilmiştir. Bu gelişmelerin ışığında Türkiye tarımı için bir özet verilmiş ve somut politika önerileri getirilmiştir.