Farabi’de Felsefenin Serüveni

Çalışmamızda Fârâbî’nin (870-950) düşüncelerini inceleyeceğiz. İkinci Öğretmenin kendi bireysel kişiliği; yani Fârâbî ile filozoflar ve felsefe arasındaki diyaloğu ele almayı hedefliyoruz. Ancak bu esnada kendi benimizin de farkında olmamız gerekiyor. Bu zorlu diyaloğu farklı sahnelerde seyre sunacağız. Hakikat sorunu merkezinde varlığa gelen felsefî düşünce ve onun tarih içerisindeki dolaşımı sorunlarına değindiğimiz bir giriş sahnesiyle başladık. Burhânî felsefenin zaman ve mekanı temel hareket noktamız oldu. Bundan dolayı ilk bölümü "felsefe öncesi dönem ya da hakikatin kayıp zamanları", ikinci bölümü "felsefenin oluşum dönemi ya da hakikate giden yolun farklı evreleri" şeklinde isimlendirdik. Yine burhânî felsefenin yanında durarak filozofla birlikte geleceğe dair bir okuma yapmanın gerekliliğini düşündüğümüzden dolayı da üçüncü bir başlık açtık ve "felsefe sonrası dönem ya da hakikatin tarih ve toplumlara açılım evreleri" başlığı altında din ve ardından da fıkıh ve kelamı inceledik. Felsefenin doğal oluşum evreleridir bunlar. Ancak Fârâbî, bu doğal oluşum sürecinin bazı kademelerinin bazı toplumlarda farklı sebepler dolayısıyla tek bir seyir takip edemeyebileceğini de belirtmiştir. Biz doğal süreci takip ettik ve filozofla birlikte felsefeyi ve felsefenin serüveninin, tarihî-coğrafî dolaşımının doğal sahnesini resmetmeye çalıştık.